Mai Huệ Thu

Trường Đại học Công nghiệp Việt-Hung

Email: maihuethu76vh@gmail.com

Lê Phước Toàn Như

Trường Đại học Gia Định

Email: nhulpt@giadinh.edu.vn

Trương Nhật Hào

Trường Đại học Thuỷ Lợi

Email: Truongnhathao.contact@gmail.com

Tóm tắt

Thời gian qua, tài chính xanh và marketing bền vững đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Các quốc gia như Singapore, Đức, Anh và Argentina đã thành công trong việc kết hợp 2 yếu tố này để thu hút đầu tư vào các dự án xanh, đồng thời xây dựng hình ảnh doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội. Nghiên cứu này tập trung phân tích tổng quan và những kinh nghiệm quốc tế về tài chính xanh và marketing bền vững. Từ đó, đưa ra hàm ý chính sách cho Việt Nam cần hoàn thiện khung pháp lý, cải thiện nhận thức cộng đồng và tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.

Từ khóa: Kinh nghiệm quốc tế, marketing bền vững, phát triển bền vững, tài chính xanh, Việt Nam

Summary

Recently, green finance and sustainable marketing have demonstrated their critical role in promoting a sustainable economy and mitigating adverse environmental impacts. Countries such as Singapore, Germany, the United Kingdom, and Argentina have successfully integrated these two elements to attract investment in green projects while building a socially responsible corporate image. This study provides an overview and analysis of international experiences with green finance and sustainable marketing. Based on these insights, it suggests policy implications for Viet Nam, including improving the legal framework, raising public awareness, and enhancing international cooperation in this field to achieve long-term sustainable development.

Keywords: International experience, sustainable marketing, sustainable development, green finance, Viet Nam

ĐẶT VẤN ĐỀ

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái môi trường ngày càng nghiêm trọng, việc chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và bền vững đã trở thành ưu tiên toàn cầu. Tài chính xanh và marketing bền vững không chỉ là các công cụ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng sống. Theo báo cáo của Liên hợp quốc (United Nations, 2023), tài chính xanh là một phần không thể thiếu trong các chiến lược phát triển bền vững, giúp huy động nguồn lực tài chính cho các dự án thân thiện với môi trường.

Marketing bền vững, với mục tiêu thay đổi hành vi tiêu dùng theo hướng có lợi cho môi trường và xã hội, đã và đang được các doanh nghiệp áp dụng để tạo ra lợi thế cạnh tranh trong nền kinh tế hiện đại (Kotler và Armstrong, 2022). Cả 2 lĩnh vực này đều liên quan mật thiết và hỗ trợ lẫn nhau trong việc xây dựng một nền kinh tế bền vững, hướng đến tương lai xanh.

Tại Việt Nam, mặc dù các sáng kiến về tài chính xanh và marketing bền vững đã được quan tâm và thực hiện, song thị trường này vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là về khung pháp lý và sự nhận thức của cộng đồng (Diep và Yen, 2024). Các chính sách hiện nay vẫn chưa đủ mạnh để khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp vào các hoạt động bền vững, mặc dù nhu cầu và tiềm năng của các sản phẩm tài chính xanh và chiến lược marketing bền vững tại Việt Nam là rất lớn.

Vì vậy, việc nghiên cứu và vận dụng các mô hình tài chính xanh cùng chiến lược marketing bền vững từ kinh nghiệm quốc tế, đồng thời đề xuất những giải pháp khả thi với điều kiện thực tiễn của Việt Nam, là yêu cầu cấp thiết nhằm hướng tới mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU

Tài chính xanh

Tài chính xanh là lĩnh vực tài chính hướng đến việc huy động và phân bổ nguồn vốn cho các dự án, chương trình và hoạt động thân thiện với môi trường, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững và tăng cường khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu. Ozili (2022) cho rằng, tài chính xanh bao gồm việc cung cấp vốn cho các dự án giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo vệ đa dạng sinh học và cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên. Mục tiêu của tài chính xanh không chỉ dừng lại ở việc mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư, mà còn góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững trên phạm vi toàn cầu. Trong khi Ngân hàng Thế giới (World Bank, 2021) cho rằng, tài chính xanh gồm các công cụ tài chính như trái phiếu xanh và các khoản vay xanh, được thiết kế để tài trợ cho các sáng kiến bảo vệ môi trường. Những công cụ này đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi nền kinh tế toàn cầu theo hướng phát triển bền vững và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Marketing bền vững

Marketing bền vững là chiến lược được xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại của khách hàng và các bên liên quan, đồng thời bảo đảm không ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai. (Kotler và Armstrong, 2022) cho rằng, marketing bền vững không chỉ là việc sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm và dịch vụ có ít tác động tiêu cực đến môi trường, mà còn tạo ra các giá trị xã hội và kinh tế bền vững. Khái niệm này yêu cầu các doanh nghiệp phải nhìn nhận và thực hiện các chiến lược dài hạn, trong đó mục tiêu không chỉ là lợi nhuận mà còn tạo ra sự thay đổi tích cực cho cộng đồng và môi trường. Marketing bền vững bao gồm các yếu tố như giảm thiểu chất thải, sử dụng tài nguyên hiệu quả và phát triển những sản phẩm thân thiện với môi trường (Peattie và Crane, 2005).

Mối quan hệ giữa tài chính xanh và marketing bền vững

Tài chính xanh và marketing bền vững là 2 lĩnh vực có thể bổ sung cho nhau, cùng hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tài chính xanh tập trung vào việc huy động và phân bổ nguồn lực tài chính cho các dự án và hoạt động có lợi đối với môi trường, trong khi marketing bền vững đảm nhận vai trò truyền thông và xây dựng hình ảnh thương hiệu gắn liền với các giá trị về môi trường và xã hội.

Theo nghiên cứu của Caldwell (2025), sự giao thoa giữa tài chính xanh và marketing bền vững tạo thành một chiến lược kép mạnh mẽ cho doanh nghiệp có trách nhiệm. Tài chính xanh đảm bảo rằng vốn được hướng đến các sáng kiến mang lại lợi ích môi trường, trong khi marketing bền vững đảm nhận vai trò truyền tải hiệu quả và chân thực cam kết này đến người tiêu dùng và nhà đầu tư. Ví dụ, một công ty phát hành trái phiếu xanh để tài trợ cho dự án năng lượng mặt trời có thể sử dụng marketing bền vững để làm nổi bật cam kết của mình đối với năng lượng tái tạo và giảm phát thải carbon. Điều này không chỉ thu hút nhà đầu tư có ý thức về môi trường mà còn tạo được sự đồng cảm với người tiêu dùng ưa chuộng các thương hiệu xanh.

Ngoài ra, nghiên cứu của Falah và Alkhazraje (2025) tại Ngân hàng Al-Rasheed cho thấy tài chính xanh có ảnh hưởng trực tiếp đến marketing bền vững. Cụ thể, các chính sách tài chính xanh được áp dụng tại ngân hàng này đã cải thiện thực tiễn marketing bền vững, nâng cao hình ảnh của Ngân hàng, tăng cường niềm tin của khách hàng và cộng đồng, đồng thời hỗ trợ các dự án phát triển bền vững và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, Ngân hàng cũng phải đối mặt với một số thách thức như quan liêu, thiếu nguồn lực và sự kháng cự đối với thay đổi.

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ TÀI CHÍNH XANH VÀ MARKETING BỀN VỮNG

Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng đề cao mục tiêu phát triển bền vững, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang triển khai các sáng kiến quan trọng về tài chính xanh và marketing bền vững. Những kinh nghiệm này không chỉ mang lại bài học thực tiễn quý báu cho Việt Nam mà còn gợi mở các chiến lược hiệu quả nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững.

Tại Singapore, một quốc gia đi đầu trong việc phát triển tài chính xanh, nhiều sáng kiến tài chính được kết hợp với các chiến lược marketing mạnh mẽ để thu hút đầu tư vào các dự án bền vững. Ngân hàng Trung ương Singapore (MAS) đã phát hành các trái phiếu xanh và xây dựng một hệ thống tài chính hỗ trợ cho các dự án xanh tại khu vực Đông Nam Á. Singapore đã thành công trong việc tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi cho các dự án năng lượng tái tạo và cơ sở hạ tầng bền vững, nhờ vào sự phối hợp chặt chẽ giữa tài chính xanh và marketing bền vững. Các chiến lược marketing ở Singapore tập trung vào việc truyền tải các cam kết môi trường của các doanh nghiệp, qua đó khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư có ý thức về môi trường (Monetary Authority of Singapore, 2022).

Tại châu Âu, đặc biệt là ở các quốc gia phát triển như Đức và Anh, các chính sách tài chính xanh đã được tích hợp sâu vào hệ thống ngân hàng và thị trường tài chính. Các quốc gia này đã phát hành các trái phiếu xanh và sản phẩm tài chính bền vững, tạo ra một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo, giao thông bền vững và các công nghệ sạch. Theo một nghiên cứu của Jaramillo (2024), sự phát triển của tài chính xanh tại các quốc gia này không chỉ giúp giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong việc thu hút các nhà đầu tư và khách hàng quan tâm đến yếu tố bền vững. Marketing bền vững tại các quốc gia này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh thương hiệu, qua đó thúc đẩy các chiến lược tiêu dùng có trách nhiệm và sản phẩm bền vững.

Argentina là một ví dụ khác cho thấy sự kết hợp giữa tài chính xanh và marketing bền vững. Chính phủ và các ngân hàng tại Argentina đã thúc đẩy sự phát triển của tài chính xanh qua các chương trình tín dụng ưu đãi cho các dự án thân thiện với môi trường. Các chiến lược marketing bền vững tại đây tập trung vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường, từ đó tạo động lực cho các nhà đầu tư và người tiêu dùng tham gia vào quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Falah và Alkhazraje (2025) chỉ ra rằng, mặc dù các sáng kiến tài chính xanh tại Argentina đã đạt được một số thành công nhất định, nhưng vẫn còn những thách thức về việc phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cao nhận thức của cộng đồng về lợi ích của đầu tư xanh.

Một đặc điểm chung nổi bật ở các quốc gia này là sự gắn kết chặt chẽ giữa tài chính xanh và marketing bền vững. Marketing bền vững không chỉ hỗ trợ các chiến lược tài chính xanh mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh, tạo dựng niềm tin từ cộng đồng và nhà đầu tư. Sự kết hợp này không chỉ giúp thúc đẩy phát triển bền vững mà còn tạo ra các giá trị dài hạn cho nền kinh tế và xã hội.

Những kinh nghiệm quốc tế này cho thấy rằng, để tài chính xanh và marketing bền vững phát huy tối đa hiệu quả, các quốc gia cần có các chính sách và chiến lược đồng bộ, bao gồm việc tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp và cộng đồng, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế để chia sẻ kiến thức và công nghệ.

HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM

Kinh nghiệm quốc tế về tài chính xanh và marketing bền vững cho thấy nhiều bài học quý báu có thể vận dụng tại Việt Nam. Trên cơ sở đó, các hàm ý chính sách được đề xuất cho Việt Nam nhằm hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường hợp tác quốc tế, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Một là, Việt Nam cần xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý cho tài chính xanh. Hiện nay, hệ thống pháp lý về tài chính xanh tại Việt Nam vẫn chưa đầy đủ, gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc huy động nguồn lực cho các dự án xanh. Chính phủ cần ban hành các chính sách rõ ràng về trái phiếu xanh, các công cụ tài chính bền vững và quy định về trách nhiệm môi trường đối với các doanh nghiệp. Các chính sách này sẽ giúp tạo ra một môi trường pháp lý ổn định và minh bạch, thúc đẩy sự phát triển của tài chính xanh, đồng thời khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia vào các dự án bảo vệ môi trường.

Hai là, cần tăng cường các chiến lược marketing bền vững tại Việt Nam. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng hình ảnh thương hiệu xanh trong mắt người tiêu dùng. Marketing bền vững không chỉ là quảng bá các sản phẩm và dịch vụ thân thiện với môi trường mà còn là cách thức xây dựng một chiến lược dài hạn, qua đó thay đổi hành vi tiêu dùng của khách hàng. Doanh nghiệp cần tích hợp các yếu tố môi trường vào chiến lược marketing của mình, chẳng hạn như cung cấp thông tin minh bạch về quy trình sản xuất, năng lượng tái tạo sử dụng trong sản xuất và cam kết giảm thiểu phát thải carbon. Đây là bước đi quan trọng giúp các doanh nghiệp nâng cao giá trị thương hiệu và thu hút khách hàng có ý thức về bảo vệ môi trường.

Ba là, Việt Nam cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong việc phát triển tài chính xanh và marketing bền vững. Các quốc gia phát triển đã có nhiều kinh nghiệm trong việc kết hợp tài chính xanh với các chiến lược marketing bền vững. Việc học hỏi và hợp tác với các tổ chức quốc tế sẽ giúp Việt Nam nắm bắt được các xu hướng, công nghệ mới, cũng như áp dụng những mô hình thành công vào thực tế. Điều này không chỉ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp mà còn tạo ra cơ hội cho các dự án tài chính xanh tại Việt Nam tiếp cận các nguồn vốn quốc tế.

Bốn là, cần chú trọng giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng về tài chính xanh và marketing bền vững. Một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy tài chính xanh và marketing bền vững là sự tham gia của người tiêu dùng và cộng đồng. Việt Nam cần tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo và các chiến dịch truyền thông để nâng cao nhận thức về sự quan trọng của phát triển bền vững. Điều này sẽ giúp thay đổi thói quen tiêu dùng, khuyến khích người dân và doanh nghiệp tham gia vào các sáng kiến bảo vệ môi trường và tiết kiệm tài nguyên.

Năm là, phát triển các sản phẩm tài chính xanh và marketing bền vững cần được gắn kết chặt chẽ với mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam. Chính phủ, các tổ chức tài chính và các doanh nghiệp cần cùng nhau xây dựng một chiến lược phát triển dài hạn, trong đó tài chính xanh và marketing bền vững là công cụ để đạt được những mục tiêu về môi trường, xã hội và kinh tế. Việc thực hiện đồng bộ và hiệu quả các giải pháp này không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển bền vững mà còn trở thành hình mẫu cho các quốc gia đang phát triển khác.

Tài liệu tham khảo:

1. Caldwell, E. (2025). Green finance and sustainable marketing: A dual approach to responsible business. Journal of Finance and Marketing, 9(3), 300. https://www.alliedacademies.org/articles/green-finance-and-sustainable-marketing-a-dual-approach-to-responsible-business.pdf

2. Diep, N. T. N., & Yen, V. T. H. (2024). Research on factors affecting green financial development in Vietnam. Salud, Ciencia y Tecnología-Serie de Conferencias, 3, 1259. https://doi.org/10.56294/sctconf2024.1259

3. Falah, A., & Alkhazraje, M. E. (2025). The contribution of green finance to achieving sustainable marketing: A survey study at Al-Rasheed Bank. Al Kut Journal of Economics and Administrative Sciences, 17(57), 2379-2403. https://doi.org/10.12816/0004084

4. Jaramillo, M. (2024). Climate-finance strategies: Analysis of international experiences. Inter-American Development Bank. https://www.iadb.org

5. Kotler, P., & Armstrong, G. (2022). Principles of marketing (17th ed.). Pearson Education.

6. Monetary Authority of Singapore (2022). Green finance: Strengthening the foundation for a sustainable future. https://www.mas.gov.sg

7. Peattie, K. & Crane, A. (2005) Green Marketing: Legend, Myth, Farce or Prophesy? Qualitative Market Research: An International Journal, 8, 357-370.

https://doi.org/10.1108/13522750510619733

8. Ozili, P. K. (2022). Green finance research around the world: A review of literature. International Journal of Green Economics, 16(1), 1-22. https://doi.org/10.1504/IJGE.2022.125554

9. United Nations (2023). The role of green finance in sustainable development. https://www.un.org/green-finance-report

10. World Bank (2021). Green finance and the role of financial markets in achieving the Paris Agreement. https://www.worldbank.org/green-finance